ks. Stefan Kruszka
   Ur. 12 września 1878 r.  w miejscowości Brzyskorzystew (pow. Żnin), w rodzinie rolnika Szczepana i Michaliny z d. Dudek. Po ukończeniu szkoły elementarnej w Gorzycach kształcił się przez dwa lata w prywatnym progimnazjum w Ostrowie k. Wielenia. Od 1890 r. uczęszczał do gimnazjum w Wągrowcu, gdzie 22 marca 1899 r. zdał maturę. Po ukończeniu studiów seminaryjnych w Poznaniu i Gnieźnie 1 grudnia 1902 r. przyjął święcenia kapłańskie.

   Pierwszą placówką jego pracy duszpasterskiej była Opalenica (dek. grodziski), gdzie został wikariuszem u boku ks. proboszcza Antoniego Gustowskiego. Założył tam Tow. Terminatorów pw. św. Stanisława Kostki.

   Po blisko siedmioletnim pobycie w Opalenicy objął 1 września 1909 r. administrację parafii pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Kaźmierzu (wówczas dek. obornicki). W Kaźmierzu był członkiem zarządu miejscowego Banku Ludowego oraz patronem Katolickiego Towarzystwa Robotników Polskich (m.in. uczestniczył w XI Zjeździe księży patronów i wicepatronów tego Towarzystwa w Poznaniu w 1910 r.). Organizował wiece oświatowe; na wiecu, który odbył się 19 listopada 1911 r. z udziałem ponad 300 osób, przeważnie robotników i gospodarzy, poinformował zebranych o celach, pracach i roli Towarzystwa Czytelni Ludowych. Był delegatem pow. szamotulskiego na III Sejmik oświatowy (1911) Towarzystwa Czytelni Ludowych w Poznaniu. Jego działalność w Kaźmierzu sprawiła, że znalazł się w spisie „polskich agitatorów” sporządzonym przez pruską landraturę w Szamotułach.

   W 1912, po kilkumiesięcznym pobycie na wikariacie w Ostrowie Wlkp., został komendarzem w Lewkowie. 20 maja 1925 wyjechał do Milwaukee w USA, gdzie przebywał do 15 sierpnia. Wkrótce po powrocie otrzymał nominację na wakujące beneficjum w Grodzisku Wlkp., które objął 1 kwietnia 1926 r. Pełnił tam ponadto urząd inspektora nauki religii w szkołach powszechnych, był członkiem powiatowej Rady Szkolnej oraz (przejściowo) kierownikiem męskiego gimnazjum. Dzięki jego staraniom odnowiono (1930) kościół parafialny pw. św. Jadwigi. Od 11 kwietnia 1936 r. pełnił obowiązki dziekana dek. grodziskiego. Po wybuchu wojny we wrześniu 1939 r. aresztowany, został wkrótce zwolniony. Aresztowany ponownie 15 grudnia 1940 r. skierowany został do obozu przejściowego w Młyniewie, a następnie wysiedlony do Generalnego Gubernatorstwa, gdzie żył w bardzo trudnych warunkach. Zmarł 7 października 1944 r. w Włodzimierzu pow. Piotrków Trybunalski. Staraniem parafian ekshumowane zwłoki K. sprowadzono do Grodziska Wlkp. i 28 listopada 1946 r. złożono je na cmentarzu parafialnym. Podczas uroczystości pogrzebowych wmurowano płytę pamiątkową w północnej ścianie kościoła parafialnego. W opinii współczesnych „był człowiekiem skromnym, bardzo gościnnym, przystępnym dla wszystkich”.

Na podstawie opracowania Bogumiła Wojcieszaka zamieszczonego w książce „Księża społecznicy w Wielkopolsce 1894-1919”.

We use cookies

Na naszej stronie internetowej używamy plików cookie. Niektóre z nich są niezbędne dla funkcjonowania strony, inne pomagają nam w ulepszaniu tej strony i doświadczeń użytkownika (Tracking Cookies). Możesz sam zdecydować, czy chcesz zezwolić na pliki cookie. Należy pamiętać, że w przypadku odrzucenia, nie wszystkie funkcje strony mogą być dostępne.